Piyasalar orta vadeli programa odaklanmışken 2019 – 2021 yıllarını kapsayan Yeni Ekonomi Programı (YEP) ekonominin gündemine oturdu.
Yeni Ekonomi Programı YEP, 2016-2018 dönemini kapsayan orta vadeli programa göre birçok açıdan farklılıklar içeriyor ve önceki programlara göre piyasanın dört elle sarıldığı bir program olacak gözüküyor. YEP’in sabırsızlıkla beklenmesinin nedeni ekonominin tüm aktörleri ve hane halkı için çok büyük öneme sahip olmasından kaynaklanıyor. Peki, YEP nedir, neden yerelde ve dünya da bu kadar ilgi gördü? İşte! YEP nedir ve YEP’te hangi ekonomik programlar var sorularının cevapları…
YEP nedir?
Yeni Ekonomik Program olarak ekonominin zirvesine oturan bu deyim aslında bildiğimiz Orta Vadeli Program (OVP) ile aynı amacı taşıyor. Yani ülke ekonomisinin mevcut tüm makro veri setlerini analiz ederek ekonominin iyileştirilmesi, hane halkının gelirlerinin artırılması, ekonominin büyümesi; enflasyon, istihdam, büyüme, dış ticaret ve cari açık gibi ekonomik veri setlerinin ekonomi politikaları çerçevesinde güçlendirilmesi dahil tüm iktisadi alanları kapsayan bir programdır.
YEP deyiminin ekonomiye ilk kazandırılma şekli Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak tarafından 2019 – 2021 dönemini kapsayacak şekilde planlanmış 3 yıllık bir program olarak sunulması ile olmuştur.
YEP’in daha önceki OVP’lerden farklı olarak küresel ve bölgesel olarak artan ekonomik zorlukların getirdiği risklerin yönetilmesi, büyümenin devam ettirebilmesi, kurun kontrol altına alınabilmesi gibi amacı kapsamında “Dengelenme, Değişim ve Disiplin” sloganıyla hazırlanmış yeni ekonomik program olarak sunulmuştur.
YEP hangi ekonomik veri beklentilerini içeriyor
YEP, 3 ana temel üzerine oturuyor. Birincisi “Dengelenme, Değişim ve Disiplin” olarak kurgulanan ekonominin sürdürülebilir bir modele geçmeden önceki dengelenme yaşayacağı aşağıdaki Şema 1’de görülen bir yol haritasını kapsıyor.
Şema 1: Dengelenme, Disiplin ve Değişim:2019-2021
Program, 5 temel hedef üzerine kurulu, bu alanlar enflasyon, kamu maliyesi, istihdam, cari açık, bankacılık ve reel sektörlerdir.
Yeni ekonomik programa göre hedeflenen ekonomik büyüklükler Şema 2’de seneler itibari ile karşılaştırmalı olarak veriliyor.
Şema 2: Temel Ekonomik Büyüklükler
Enflasyon ve büyümede yeni hedefler
Yeni Ekonomik Program’da 2018 yılı için beklenen enflasyon oranı yüzde 20.8’dir. Enflasyon datasının 2019’da yüzde 15.9’a, 2020’de yüzde 9.8’e ve 2021’de yüzde 6’ya inmesi bekleniyor.
Bütçe açığı da sırasıyla 1.8, 1.9, 1.7 olarak hedefleniyor. Dikkat çeken diğer bir unsur ise cari açığın GSYH’ye oranının 2019’da yüzde 3,3, 2020’de yüzde 2,7, 2021’de yüzde 2,6’ya gerilemesi öngörülüyor.
İşsizlik oranlarında ise Şema 3’te de dikkat çeken detay büyümede 2017 yılında yüzde 7,4 olan oranın yüzde 2,3’e gerilemesi beklenirken işsizlik oranının yüzde 12,1’e yükselmesi öngörülüyor. 2019 yılının istihdam açısından sıkıntılı bir yıl olması beklenirken 2021 için istihdam da iyileşme öngörülüyor.
Şema 3: YEP’te işsizlik hedefleri
Bütçede 59,9 milyar tasarruf
YEP’e göre öncelikli olarak yeni yatırımlar askıya alınıyor bu kapsamda da 2019 yılı bütçesinde toplam 59,9 milyar TL harcama tasarrufu öngörülüyor. Şemada yeni ekonomik programda yaklaşık 60 milyar TL’lik tasarrufun alanlar arası dağılımı gözüküyor.
YEP kapsamına bankaların mali yapısı güçlendirilecek
Yeni Ekonomik Program dahilinde bankaların mali yapısının güçlendirilmesi amacıyla mali bünye değerlendirme çalışmaları başlatılacak. Gerekiyorsa bankacılık sektörünün mali yapısını güçlendirilerek reel sektörün uygun maliyetlerle krediye erişimini ve mevcut kredilerinin yeniden yapılandırılması sağlanacak.
Türkiye ekonomisinde kur savaşları sonucu oluşan kur dalgalanmalarının ve güçlü dolar etkisinin yarattığı olumsuz etkilerinin yaralarının sarılmasında çok büyük basamak olacak olan Yeni Ekonomik Program’ın uygulamaya geçmesinin piyasalar üzerindeki etkilerinin takip edilmesi çok önemlidir.
Piyasaların nabzının tutulmasında ve finansal haber akışını anı anına izleyebilecek işlem platformları, dünyada ve yereldeki piyasaları etkileyen gelişmelerin tabi ve analiz yatırımcının başarılı işlem yapmasının vazgeçilmez unsurlarıdır. Bu çerçevede daha fazla bilgi için sektörün ödüllü ve lider kurumu GCM Menkul Kıymetler ’in www.gcmforex.com web adresini ziyaret edebilirsiniz.